به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" در نخستين هم انديشي دانشوران درباره نهضت توليد علم و نظريه پردازي ويژه علوم انساني و معارف ديني كه شب گذشته در پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي برگزار شد، حجت الاسلام علي اكبر رشاد، رئيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، درباره موانع فرهنگي توليد علم به ايراد سخن پرداخت.
حجت الاسلام رشاد به ارائه تعريفي از موانع در قلمرو علوم انساني پرداخت و گفت: مراد ما از موانع، هرگونه عامل سلبي و ايجابي است كه سبب ركود و فتور نوآوري علمي شود. از باب تسامح به عدم مقتضي نيز "مانع" اطلاق مي كنيم. بنابراين موانع نوآوري و توليد علم به جهات مختلف نيز قابل طبقه بندي و سطح بندي است و مي توان به اين موارد اشاره كرد: انفسي و دروني و آفاقي و بيروني، سلبي، تاريخي، فرهنگي، مديريتي.
وي در ادامه با اشاره به اين مطلب كه گروهي از موانع توليد علم و نظريه پردازي طيف عوامل فرهنگي است كه به صورت مانع موجب ركود علمي مي شود، گفت : موانع فرهنگي عبارت از عوامل سلبي يا ايجابي است كه به صورت عرف و عادات ملي يا سلائق و علائق صنفي كه به شبه طبيعت ثانوي يا قاعده اي نقض ناپذير در آمده و در برابر پيدايش، ژرفايش و گسترش علوم و نظرات ايجاد مقاومت مي كند.
حجت الاسلام رشاد در ادامه به گسست تاريخي موانع فرهنگي اشاره كرد و گفت: به رغم برخورداري ملت ما از پيشينه درخشان و افتخار آميز علمي به ويژه در حوزه علوم انساني كه در طول تاريخ ما را در مسند پيشكسوت علوم انساني نشانده است ديري است از گذشته پر بار و برتر خود گسسته است. در حالي كه منابع ديني ، متون كهن و كلاسيك ما مشحون از نظراتي بي بديل و معارفي بس وسيع است.
رئيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي نبود طلب و تقاضا و غفلت از سهم و نقش زيرساختي علوم انساني در حيات آدمي را از ديگر عوامل موانع فرهنگي دانست و گفت : در اين عامل به ويژه در روزگار ما در تصميمات و اقدامت كشوري و ارج نگذاشتن به حوزه متخصصين شواهدي بر اين مدعاست.
حجت الاسلام رشاد برخي ديگر از موانع فرهنگي را بر شمرد و گفت : خود باختگي و غير پرستي، حجاب معاصرت، سياست زدگي، فقر سنت نقد و تضارب آراء، فقدان عرف تعالم و كار گروهي در تحقيق را مي توان مهمترين موانع توليد فرهنگي محسوب كرد.
نظر شما